Open overheid in Canada

In Canada begint de open overheid langzaam vorm te krijgen. In december 2017 besloot de regering open source tools een hoofdrol te geven binnen het bestaande Open Government-programma.

Canada profileert zich al een aantal jaar als internationale voorloper op het gebied van de open overheid. Zo ondertekende het land in oktober 2016 een Memorandum of Understanding met het Verenigd Koninkrijk, waarin het streven is vastgelegd om de ‘principles of digital development’ van de Digital 5 [1] te volgen. Een aantal van deze principes zijn gebruiksvriendelijkheid, open markten, open standaarden en open source. Recentelijk heeft de Government of Canada (GC), in navolging van o.a. de Britse Government design principles een conceptdocument met nationale Digital principles gepubliceerd.

Open First Whitepaper

In het Open First Whitepaper wordt de zienswijze van de Government of Canada (GC) op de transformatie naar de open overheid uitgewerkt. Dit document, dat het Canadese Treasury Board Secretariat (TB) in samenwerking met de Canadese open source community tot stand brengt, bevat eveneens een visie op het gebruik van open source tools. De thema’s open standaarden, open source software, open source code, open markten, open cultuur en vervolgstappen worden behandeld.

In relatie tot de Nederlandse praktijk vielen ons twee zaken op. Ten eerste worden open standaarden en open source software in het Canadese document als nauw verweven concepten beschouwd, mede vanwege het gemeenschappelijke streven naar interoperabiliteit. [2] Onze indruk is dat open standaarden en open source software in Nederland doorgaans meer als losstaande begrippen worden benaderd.

Ten tweede wordt in het Canadese document benadrukt dat leveranciersafhankelijkheid samenhangt met de interactie tussen een specifieke applicatie en haar onderliggende (infrastructuur)componenten. Zo kan een applicatie het gebruik van een specifieke database vereisen die alleen op een bepaald besturingssysteem werkt. Verticale interoperabiliteit wordt als een belangrijke voorwaarde voor het terugdringen van leveranciersafhankelijkheid gezien. In Nederland ligt het accent naar ons idee over het algemeen op de (horizontale) interoperabiliteit tussen applicaties onderling.

Als de aanbevelingen uit het Open First Whitepaper daadwerkelijk worden doorgevoerd, staat Canada overigens nog grote veranderingen te wachten. Zo wordt onder meer voorgesteld om:

• Verplicht te stellen dat open source software per direct actief en eerlijk wordt overwogen bij alle nieuwe aankopen, upgrades en migraties;
  
• Verplicht te stellen dat alle nieuwe aankopen, upgrades en migraties open standaarden gebruiken voor opslag en beheer van data;
  
• Lijsten van geprefereerde open standaarden, open software en OSS-licenties voor overheden te gaan bijhouden;
  
• Beleid te ontwikkelen voor de inkoop van open source software;
  
• Alle ontwikkelde en aangepaste code, zowel intern als door leveranciers ontwikkeld, als open source software te publiceren.
  

[1]Zie ook het Charter van Digital 5.
[2]Met interoperabiliteit wordt het vermogen van verschillende systemen, apparaten of andere eenheden om met elkaar te communiceren en samen te werken, bedoeld. Er kan sprake zijn van technische, maar bijvoorbeeld ook van bestuurlijke, juridische of organisatorische interoperabiliteit. Open source software bevordert interoperabiliteit naar zijn aard door open standaarden te gebruiken.