Succesvolle open source projecten binnen de overheid

Binnen de overheid wordt er nog maar beperkt gebruik gemaakt van open source software. Uit het Rapport Kenniscentrum Open Source (februari 2017) blijkt zelfs dat het verouderde beeld van zolderkamerhobbyisten nog leeft bij sommige ambtenaren. Kennelijk is de enorme groei van open source software en de professionalisering van open source communities niet overal doorgedrongen. En dat terwijl vrijwel alle innovatieve ICT-bedrijven, waaronder Google en Facebook, op grote schaal gebruik maken van en bijdragen aan open source software.

Toch zijn er ook binnen de overheid succesvolle open source projecten opgezet. Aan deze projecten is geen grote ruchtbaarheid gegeven, hoewel ze in bepaalde kringen uiteraard wel bekendheid genieten. In de meeste gevallen gaat het om projecten die niet uit centraal beleid zijn voortgekomen, maar bottom-up zijn ontstaan vanuit verschillende gelederen binnen de overheid. Hieronder staan een aantal voorbeelden.

Overheidsdatacenter Noord (ODC-Noord)

Dit datacenter is gevestigd in Groningen en levert housing-, hosting-, storage-, PaaS- en SaaS-diensten aan de Rijksoverheid en regionale en lokale overheden in Friesland, Groningen en Drenthe. ODC-Noord is een vooraanstaand pleitbezorger van open source en open standaarden binnen de overheid, zo wordt gebruik gemaakt van open source oplossingen zoals OpenStack en Ceph.

Drupal voor Gemeenten

De Vereniging Drupal voor Gemeenten ondersteunt en ontwikkelt de ‘Drupal voor Gemeenten oplossing’, een content management systeem gebaseerd op de open source software Drupal. De vereniging biedt een platform voor samenwerking en kennisdeling en stelt alle (nieuwe) functionaliteiten open source ter beschikking. Inmiddels zijn 26 gemeenten, goed voor meer dan 1,3 miljoen inwoners, aangesloten bij dit project.

Publieke Dienstverlening Op de Kaart (PDOK)

PDOK is een centrale overheidsvoorziening die geodata van overheden voor hergebruik beschikbaar stelt. Geodatasets zoals de geobasisregistraties en het Nationaal Wegen Bestand worden via PDOK ontsloten. Het initiatief is tot stand gekomen door een samenwerking tussen het Kadaster, het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, het Ministerie van Economische Zaken, Rijkswaterstaat en Geonovum. PDOK maakt zijn broncode beschikbaar via Github.

Pleio

Dit online samenwerkingsplatform voor overheden heeft 400.000 gebruikers en 900.000 bezoekers per maand. Vele overheden, waaronder de Belastingdienst en de RVO, zetten Pleio structureel in voor hun werkprocessen. Overheidsorganisaties kunnen eigen deelsites openen voor interne of externe samenwerking. Een voorbeeld van een deelsite is Leraar.nl, een community van docenten, van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Pleio is gebouwd als open source software, met als achterliggende gedachte dat software waarin publieke organisaties met belastinggeld investeren weer aan het publiek ter beschikking gesteld zou moeten worden.

Signalen

Signalen is het open source meldsysteem van, voor en door Nederlandse gemeenten. De applicatie maakt het eenvoudiger en sneller voor inwoners om meldingen te doen over de openbare ruimte en helpt gemeenten deze meldingen efficiënt af te handelen. Dankzij slimme technologie, zoals automatische categorisatie en statusupdates, worden inwoners beter geïnformeerd en blijft de werkdruk voor ambtenaren beheersbaar. Signalen voldoet aan de AVG- en toegankelijkheidsnormen en sluit naadloos aan op het Common Ground-principe. Meer dan 40 gemeenten maken al gebruik van deze oplossing.